ANA HATLARIYLA ÇEVİRİ

UYARI: BURADA YAZILANLAR TAMAMİYLE AMATÖR ÇEVİRMENLER İÇİN YAZILMIŞ OLUP, PROFESYONEL HERHANGİ BİR AMAÇ GÜTMEMEKTEDİR!

Çeviri Nedir?

      Çeviri, genel hatlarıyla bir metnin orijinal dilinden başka bir dilde, mümkün olduğunca anlam kaybına uğratılmadan yazılmasıdır. Çevirmenin her iki dilde de yetkin olması ve dillerin kurallarına hâkim olması esastır. Bir metni çevirmek kesinlikle ama kesinlikle kelimelerin sözlüklerdeki anlamlarını birebir yazmak değildir.

Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

      Yukarıda da belirtildiği gibi, çevirmek bir cümleyi olduğu gibi istenilen dilde yeniden yazmaktan ibaret değildir. Anime/Manga çevirmek isteyen amatör çevirmenlerin düştüğü en büyük hatalardan biri, anlamaya çalışmadan yazmaya çalışmaktır.

Türkçe:

      Çeviri esnasında dikkat edilmesi gereken önemli unsurlardan biri, yazım ve imladır. Her ne kadar amatör bir iş olsa da çevirmenin yaptığı iş herkes tarafından anlaşılabilir olmalı ve izleyicide herhangi bir kafa karışıklığına sebep olmamalıdır. Çevirmenin C2 İngilizce yeterlik düzeyine sahip olması demek, çeviri konusunda iyi olacağı anlamına gelmemektedir.

Bağlam (olayın geçtiği yer, zaman; konuşulan konu, bahsedilen durum vs.):

      Dikkate alınması gereken en temel unsurdur. Önemsendiğinde çevirmene durumla ilgili ipuçları verir ve işi oldukça kolaylaştırır. Örneğin bisiklet süren biri “Hands free!” dediğinde, ellerini serbest bıraktığını ve gidona dokunmadığını belirtmektedir. Her iki kelimeyi ayrı ayrı, bağlam dışında değerlendirecek olursak (hands: eller, free: ücretsiz) ücretsiz eller şeklinde bir sonuca ulaşırız bu da haliyle yanıltıcı olur.

Deyimler:

      Her toplumun kendine has bir kültürü olduğu yadsınamaz bir gerçektir. Diller, bu kültürleri yansıtan en büyük unsurlardan birisidir. Dil, insanın nasıl düşündüğünü ifade etmek dışında kişilerin nasıl düşündüğünü de şekillendirmektedir. Bütün bunların bir yansıması olarak, her dilin kendine ait bazı kalıplar, deyimleri, atasözleri vardır. Bu kalıplar temel olarak belirli durumları ifade etmek için kullanılırlar. Örneğin: Sakla samanı gelir zamanı atasözünde belirtilen bugün işe yaramayan bir şeyin, ileride işe yarabileceğidir. Tıpkı Türkçede olduğu gibi başka dillerde de benzer atasözleri veya deyimler bulunduğu unutulmamalıdır. He tends to have dragon breath, bir insanın ejderha nefesi sahibi olmaya yatkın olduğunu değil, ağız kokusu problemi yaşadığını belirtmektedir.  

Sözlük:

      Bir çevirmen bütün kelimeleri bilemez, haliyle bir çevirmenin en yakın dostu sözlükler olmalıdır. Bu bağlamda tureng.com, seslisozluk.net  ve thefreedictionary.com gibi örnekler iş görebilir.

Püf Noktaları 

      Çeviri yaparken Aegisub isimli programdan faydalanılır. .mkv formatındaki videolar File sekmesinden Open Subtitles (CTRL + O) butonu ile açılır.
 

      Altyazı açıldıktan sonra, daha iyi bir çeviri yapabilmek için videoyu da program bünyesinde açabiliyoruz. Bunun için Video sekmesinden, Open Video butonu kullanılır.

Bu adımlar sonrasında herhangi bir sorun çıkmadığı takdirde, karşılaşılacak ekran şöyle olmalıdır:

Sağ üstte işaretli kısma tik atıldığı takdirde orijinal satır ile çevrilecek satır karşılaştırmalı şekilde görülecektir.

      Çeviriyi kaydetmek için de file sekmesindeki Save Subtitles as.. butonu kullanılabilir. Kaydedilen altyazı .ass formatında olup, video içermemektedir.

      Teknik detaylar dışında, herkesin bildiği birtakım İngilizce tabirler, nidalar da Türkçeye çevrilmelidir. Örneğin, merdivenlerden düşen karakter diyebilmektedir.

Bu satır;

veya

ya da

şeklinde çevrilebilir. Burada sınır sizin yaratıcılığınız ve konuşan karakterin kişiliğidir.

      Amacını karakterlerin Japoncadan İngilizceye çevrilmiş diyaloglarını, Türkçe yazmak değil, anlatılmak isteneni kendi dilinize aktarmanızdır.

En sık kullanılan birisi, Japoncadaki itadakimasu kalıbıdır. Temelde Japonların yaptığı bir çeşit yemek duası denebilir. Bu kalıp genelde:

şeklinde İngilizceye çevrilir. Bunu Türkçeye aktarırken de yine üst sınır hayal gücünüz ve konuşan karakterin kişiliğidir. Sözgelimi bu cümleyi kuran karakter, kendini manastıra kapatmış bir rahip:

veya obur ana karakter:

ya da yemeğe bakan karakterin o sırada ağzından salyası akıyor:

      Bu ve bunun gibi farklı yaklaşımların hangisini kullanacağınız tamamen size kalmış durumda.

      Çevirmenin işini kolaylaştıracak bir diğer püf nokta da -özellikle bir sürü terim (büyü, teknik adı vs.) içeren serilerde- çeviriyle alakalı bir metin belgesi hazırlamaktır. Böylece en son 6 bölüm önce çevirdiğiniz bir terim tekrar karşınıza çıktığında teker teker acaba hangisindeydi diye düşünerek eski çeviri dosyalarına bakmak yerine, metin belgesinden yararlanabilirsiniz.

Son olarak aklınızda tutmanız gereken (belki de) en önemli noktalar:

1. Yanılabilirsiniz. Her şeyin doğrusunu siz bilmiyorsunuz. Eleştirileri göz önünde bulundurun.
2. Her zaman yaptığınız çeviriden hoşnutsuz bir izleyici olacaktır. Kimse için değil, kendiniz için çeviri yapın.

Rehberi Hazırlayan: Combusken23 (Ahmet ÇAKMAK) / Puzzle Fansub Çevirmen Sorumlusu